Żywność ekologiczna - dlaczego jest lepsza od konwencjonalnej?

Żywność ekologiczna - dlaczego jest lepsza od konwencjonalnej?

inż. Justyna Gruda,  inż. Karolina Buć

W ostatnich latach obserwuje się coraz większe zainteresowanie żywnością ekologiczną. Szczególnie w krajach rozwiniętych odnotowuje się znacznie szybszy rozwój produkcji ekologicznej w stosunku do konwencjonalnej. W Polsce rynek żywności ekologicznej również rozwija się  bardzo prężnie (10-20% w skali roku). Ta sytuacja spowodowana jest przez wiele czynników tj. wzrost świadomości konsumentów na temat wpływu wyboru produktów spożywczych na stan zdrowia, potrzeby ochrony środowiska naturalnego oraz lęk przed pozostałościami szkodliwych substancji w produktach pochodzących z intensywnej produkcji.

Czym zatem różni się żywność konwencjonalna od ekologicznej? Podstawową różnicą jest sposób produkcji, która w pierwszym przypadku jest nastawiona na jak największy zysk przez uzyskanie maksymalnej ilości plonów przy niskich kosztach. Taki efekt uzyskiwany jest przez stosowanie chemicznych środków wspomagających uprawę (środki ochrony roślin, nawozy syntetyczne) oraz uprawę gatunków genetycznie modyfikowanych (GMO). Produkcja żywności ekologicznej opiera się na modelu tradycyjnym, gdzie głównym celem jest wytworzenie produktu o małym stopniu zanieczyszczeń i wysokiej jakości. Wykorzystuje się tutaj środki pochodzenia biologicznego i mineralnego zamiast substancji chemicznych oraz właściwości produkcyjne danych gleb i gatunków, biorąc pod uwagę ochronę środowiska.

Aby produkt mógł nosić nazwę ekologicznego, musi posiadać certyfikat wydany przez jednostkę kontrolną. Może go uzyskać, gdy spełnia normy unijne dotyczące żywności ekologicznej, proces jego produkcji był pod stałą kontrolą oraz pochodzi z certyfikowanego gospodarstwa. Taka żywność posiada etykiety potwierdzające jej wysoką jakość na których znajdziemy unijne logo rolnictwa ekologicznego.

Najważniejszym aspektem, który powinien zainteresować potencjalnych konsumentów żywności ekologicznej są jej walory smakowe oraz wartość odżywcza. Przeprowadzone dotąd badania naukowe potwierdzają, że produkty ekologiczne zawierają więcej składników mineralnych oraz witamin. W owocach i warzywach z upraw ekologicznych stwierdzono wyższe zawartości żelaza, magnezu, fosforu, potasu i wapnia, w porównaniu z tymi samymi gatunkami pochodzącymi z produkcji konwencjonalnej. Wykazano również większą zawartość witaminy C, witamin z grupy B, polifenoli, karotenoidów i antocyjanów, czyli substancji o działaniu prozdrowotnym m.in. przeciwutleniającym, przeciwnowotworowym, ochronnym i przeciwmiażdżycowym. Natomiast w ziołach z ekologicznych upraw stwierdzono stosunkowo większe ilości kwasów fenolowych, flawonoli oraz antyoksydantów powstrzymujących powstawanie wolnych rodników. Plony ekologiczne mają w opinii konsumentów lepsze walory smakowo-zapachowe. Jest to spowodowane wyższą zawartością cukrów i suchej masy. Niższa zawartość wody pozytywnie wpływa na ich teksturę oraz umożliwia wydłużenie czasu przechowywania przy zachowaniu dobrej jakości. Kolejną pozytywną zależnością stwierdzoną przez naukowców są mniejsze ilości pozostałych w produktach substancji szkodliwych do których należą: azotany, wolne aminokwasy, pestycydy i metale ciężkie. W uprawach ekologicznych zabronione jest wykorzystywanie gatunków modyfikowanych genetycznie (GMO), które mogą powodować alergie i problemy z płodnością.

Pomimo wyższej ceny artykuły ekologiczne są gwarancją wysokiej jakości i bezpieczeństwa. Rozwój tego rynku świadczy o wzroście świadomości konsumentów dotyczącej zależności stanu zdrowia od sposobu odżywiania. Kupując żywność ekologiczną przyczyniamy się do ochrony środowiska naturalnego oraz dostarczamy naszemu organizmowi więcej cennych substancji odżywczych niż zapewnia nam żywność konwencjonalna.

Źródła:

• Staniak S. (2014), Charakterystyka żywności produkowanej w warunkach rolnictwa ekologicznego; Polish Journal of Agronomy, 19, 25-35.
• Lazarowicz A. (2016), Dynamiczny rozwój rynku żywności ekologicznej i naturalnej; Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, 12 (60), 24.
• Przysiężna E. (2012), Żywność ekologiczna; Ekonatura, 07, 15-18.
• Głodowska M. (2011), Żywność ekologiczna: zdrowa i bezpieczna; Ekonatura, 04, 16-17.
• wiadomoscihandlowe.pl
• com
• minrol.gov.pl